Lợi ích của tinh dầu sả chanh đối với cơ thể và cách sử dụng

Tinh dầu sả chanh là một loại tinh dầu thiên nhiên được chiết xuất từ cây sả và quả chanh. Với hương thơm tươi mát và tính năng tiếp thêm năng lượng, tinh dầu sả chanh không chỉ là một nguồn hương liệu tuyệt vời mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Trong bài viết này, Cùng Hiệu Review tìm hiểu về những lợi ích của tinh dầu sả chanh và cách sử dụng nó.

Tinh dầu sả chanh là gì?

Tinh dầu sả chanh là một loại tinh dầu tự nhiên được chiết xuất từ cây sả (Cymbopogon citratus) và quả chanh (Citrus limon). Cây sả có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới châu Phi và châu Á, trong khi quả chanh là một loại trái cây có hương thơm mạnh mẽ và chua.

Để sản xuất tinh dầu sả chanh, lá sả và vỏ quả chanh được cắt nhỏ và tiếp xúc với nhiệt độ cao hoặc qua quá trình chưng cất bằng hơi nước. Quá trình này giúp chiết xuất các dưỡng chất và hương thơm từ cây sả và quả chanh, tạo ra tinh dầu sả chanh với mùi hương tươi mát, sảng khoái và hương chanh đặc trưng.

Tinh dầu sả chanh có thể được sử dụng trong nhiều mục đích khác nhau như aromatherapy, dưỡng da, massage và làm mỹ phẩm tự nhiên. Với các thành phần hoạt chất như citral, geraniol, limonene và myrcene, tinh dầu sả chanh mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và tinh thần như làm sảng khoái, khử mùi, hỗ trợ tiêu hóa và giảm căng thẳng.

8 lợi ích của tinh dầu sả chanh đối với sức khoẻ con người

Tinh dầu sả chanh có nhiều tác dụng có lợi cho sức khỏe và tinh thần. Dưới đây là một số tác dụng chính của tinh dầu sả chanh:

1. Khử mùi và làm sạch không khí

Với tính chất kháng khuẩn, tinh dầu sả chanh có khả năng loại bỏ mùi hôi và làm sạch không khí trong không gian sống. Khi sử dụng trong máy xông tinh dầu hoặc phun sương, nó giúp tiêu diệt vi khuẩn gây mùi và tạo ra một không gian thơm mát và trong lành. Bạn có thể tận hưởng không gian trong nhà luôn thơm phức và dễ chịu, đồng thời loại bỏ mùi khó chịu và tạo ra một môi trường sống sạch sẽ.

2. Thư giãn, giảm căng thẳng, lo lắng và giảm đau đầu

Eugenol, một chất có trong sả, được cho là có tác dụng kích thích sự giải phóng serotonin. Serotonin là một hormone điều chỉnh tâm trạng, giấc ngủ, sự thèm ăn và các chức năng nhận thức. Một nghiên cứu từ năm 2009 cho thấy tinh dầu sả chanh có thể có hiệu quả trong việc giảm triệu chứng đau đầu.

Mặc dù chưa có đủ bằng chứng để xác nhận điều này, nhưng việc sử dụng các bài thuốc từ sả đã trở thành một phương pháp phổ biến trong y học cổ truyền ở Úc để điều trị đau đầu.

Liệu pháp hương thơm từ lâu được cho là có khả năng giảm căng thẳng và lo lắng. Khi kết hợp với mát-xa, liệu pháp hương thơm có thể mang lại nhiều lợi ích hơn.

Căng thẳng thường là nguyên nhân gây tăng huyết áp. Một nghiên cứu vào năm 2015 đã đánh giá tác dụng của dầu sả và dầu hạt nhân ngọt trong quá trình mát-xa. Những người tham gia nghiên cứu được mát-xa bằng dầu mỗi tuần một lần trong 3 tuần có huyết áp tâm trương thấp hơn so với nhóm đối chứng. Huyết áp tâm thu và nhịp tim không bị ảnh hưởng.

3. Đặc tính chống vi khuẩn và ký sinh trùng

Sả đã được sử dụng như một phương pháp chữa lành tự nhiên và ngăn ngừa nhiễm trùng. Một nghiên cứu in vitro năm 2016 đã chỉ ra rằng tinh dầu sả có khả năng chống lại vi khuẩn Acinetobacter baumannii, một loại vi khuẩn đa kháng thuốc có thể gây nhiễm trùng da, viêm phổi và nhiễm trùng máu.

Các loại tinh dầu từ cây sả Cymbopogon citratus cũng đã được phát hiện có khả năng ức chế sự phát triển của ký sinh trùng Plasmodium berghei, một loại ký sinh trùng gây sốt rét, với tỷ lệ ức chế 86,6% (so với chloroquine có tỷ lệ ức chế 100%).

4. Tinh dầu sả chanh giúp Kháng nấm

Tinh dầu sả chanh có khả năng chống lại các loại nấm da như Trichophyton mentagrophytes, T. rubrum, Epidermophyton floccosum và Microsporum gypseum, và được coi là một trong những chất kháng nấm hiệu quả nhất cho da. Các nghiên cứu khác đã tổng hợp rằng tinh dầu sả chanh có khả năng chống lại 32 loại nấm da khác.

Một số tác giả cho rằng hiệu quả ức chế mạnh mẽ của tinh dầu sả chanh đối với các loài Candida là kết quả của sự tương tác giữa các monoterpen và các hợp chất quan trọng khác có trong tinh dầu sả chanh, như cymene, terpinene và linalool.

Khi tinh dầu sả chanh được phát tán liên tục trong không khí trong 20 giờ bằng máy xông tinh dầu, đã có kết quả giảm 80% vi sinh vật trong không khí, điều này có thể được sử dụng làm chất khử ô nhiễm không khí trong môi trường bệnh viện.

Tinh dầu sả chanh cũng có hiệu quả như một loại thuốc diệt cỏ và diệt côn trùng nhờ vào những tác dụng kháng khuẩn tự nhiên của nó.

5. Tinh dầu sả chanh giúp kháng viêm

Cơ chế chính xác của tác dụng chống viêm của tinh dầu sả chanh vẫn chưa được hiểu rõ. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng các aldehyde monoterpen (bao gồm geranial và neral) đóng góp vào việc ức chế giải phóng các chất trung gian gây viêm.

Tinh dầu sả chanh đã được kiểm tra trên mô hình thí nghiệm phù chân chuột và cho thấy tác dụng chống viêm đáng kể. Sau 90 phút uống tinh dầu sả chanh, mức độ giảm phù tương đương với thuốc diclofenac. Sau 240 phút, tinh dầu sả chanh còn thể hiện hiệu quả giảm phù mạnh hơn so với thuốc diclofenac.

Citral, geranial, neral và carvone có trong tinh dầu sả chanh đã được chứng minh có khả năng ức chế sản xuất các chất trung gian gây viêm và giảm tập trung của bạch cầu trung tính, một tín hiệu viêm.

Việc sử dụng tinh dầu sả chanh có thể giúp chống viêm tại chỗ và giảm tập trung của bạch cầu trung tính trên cơ thể người.

6. Tinh dầu sả chanh giúp chống oxy hóa

Tinh dầu sả chanh có khả năng chống oxy hóa bằng cách loại bỏ gốc tự do trong cơ thể. Gốc tự do là những phân tử không ổn định có khả năng tác động tiêu cực lên tế bào và gây ra nhiều vấn đề sức khỏe mạn tính và quá trình lão hóa cơ thể. Các chất chống oxy hóa giúp làm giảm gốc tự do và bảo vệ cơ thể khỏi tác động tiêu cực này.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chiết xuất sả chanh có khả năng loại bỏ các gốc tự do như DPPH (1,1-diphenyl-2-picrylhydrazyl), loại bỏ anion superoxide và ức chế hoạt động của enzyme xanthine oxidase và quá trình oxy hóa lipid trong hồng cầu người. Điều này cho thấy tinh dầu sả chanh có khả năng chống oxy hóa và có thể đóng vai trò trong bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây tổn hại từ gốc tự do.

7. Tinh dầu sả chanh giúp hạ cholesterol máu và giảm đường huyết

Ngoài ra, tinh dầu sả chanh cũng có tiềm năng trong việc hạ cholesterol máu và giảm đường huyết. Hiện nay, rối loạn mỡ máu và tăng đường huyết là những vấn đề phổ biến, thường xuất phát từ chế độ ăn và lối sống hiện đại. Điều này có thể dẫn đến nhiều bệnh lý mạn tính nguy hiểm như đái tháo đường, xơ vữa động mạch và đột quỵ.

Các thử nghiệm trên chuột đã chỉ ra rằng tinh dầu sả chanh giúp giảm đường huyết đói, giảm cholesterol xấu bao gồm LDL-cholesterol và VLDL-cholesterol, đồng thời tăng cholesterol tốt là chỉ số HDL-cholesterol. Tuy nhiên, tinh dầu sả chanh không có tác động đáng kể đến triglyceride máu. Kết quả này cho thấy tinh dầu sả chanh có tiềm năng trong việc giảm mỡ máu và đường huyết.

8. Tinh dầu sả chanh giúp điều trị các vấn đề về dạ dày và giảm tiêu chảy

Tinh dầu sả chanh có tiềm năng trong việc điều trị các vấn đề về dạ dày và giảm tiêu chảy. Viêm loét dạ dày là một tình trạng gây đau dạ dày do sự hình thành các vết loét trên niêm mạc dạ dày. Một nghiên cứu trên mô hình động vật đã tìm hiểu tác động của tinh dầu sả chanh đối với viêm loét dạ dày do tác hại của ethanol và aspirin.

Nghiên cứu này cho thấy tinh dầu sả chanh có khả năng bảo vệ dạ dày khỏi tổn thương và có thể được coi là một phương thuốc tiềm năng để điều trị các loại loét dạ dày này.

Mặc dù chưa có nghiên cứu cụ thể về khả năng chữa trị tiêu chảy của sả trên con người, nhưng một nghiên cứu trên động vật năm 2006 đã cho thấy kết quả khá đáng khích lệ. Trong nghiên cứu này, sả đã giúp làm chậm tiêu chảy và giảm lượng phân ở chuột bị tiêu chảy do dầu thầu dầu, có thể do sả làm chậm quá trình nhu động ruột.

Ngoài ra, eugenol, một thành phần có trong tinh dầu sả chanh, có khả năng giảm đau và được sử dụng để điều trị các rối loạn dạ dày và tiêu chảy.

Cách sử dụng tinh dầu sả chanh

Hầu hết các nghiên cứu khoa học về tinh dầu sả chanh thường được thực hiện trên động vật hoặc trong phòng thí nghiệm thay vì trên con người. Do đó, hiện chưa có liều lượng tiêu chuẩn hóa được xác định để điều trị các bệnh lý. Đồng thời, cũng chưa rõ liệu liều lượng dùng cho động vật có tác dụng tương tự đối với con người hay không.

Cách 1: Sử dụng ngoài da

Để sử dụng tinh dầu sả chanh trong phương pháp liệu pháp hương thơm (Aromatherapy), bạn có thể thêm tối đa 12 giọt tinh dầu vào 1 thìa cà phê dầu nền như dầu dừa, dầu hạnh nhân hoặc dầu jojoba. Sau đó, bạn có thể thêm vào bồn nước ấm để tắm hoặc massage lên da. Tuyệt đối không sử dụng tinh dầu nguyên chất trực tiếp lên da.

Cách 2: Xông tinh dầu

Khi sử dụng phương pháp xông tinh dầu, Bộ Y tế khuyến cáo không nên xông trực tiếp vào cơ thể, không xông tinh dầu trong phòng ngủ có trẻ em dưới 30 tháng tuổi, trẻ em có tiền sử co giật do sốt cao, động kinh, và không nên sử dụng tinh dầu cho những người có dị ứng với tinh dầu.

Để xông tinh dầu sả chanh trong phòng ở hoặc nơi làm việc, bạn nên sử dụng các loại tinh dầu đã được cấp phép lưu hành. Tùy thuộc vào diện tích của phòng (10 – 40m2), bạn nên lấy lượng tinh dầu phù hợp (2 – 4ml), hoà tan tinh dầu trong cồn ethanol 70 độ và lắc đều. Sau đó, bạn có thể sử dụng máy xông tinh dầu để xông.

Ngoài ra, bạn cũng có thể xông tinh dầu sả chanh bằng cách thêm một vài giọt vào một miếng bông gòn hoặc khăn tay để tạo mùi hương thơm. Tuyệt đối không nên ngửi trực tiếp tinh dầu từ chai

Một số lưu ý khi dùng tinh dầu sả chanh

Khi sử dụng tinh dầu sả chanh, hãy lưu ý những điều sau đây để đảm bảo an toàn và tận hưởng được tất cả các lợi ích mà nó mang lại:

• Đọc và tuân theo hướng dẫn sử dụng: Trước khi sử dụng tinh dầu sả chanh, hãy đọc kỹ hướng dẫn sử dụng từ nhà sản xuất. Tuân theo liều lượng và cách sử dụng đúng để tránh các tác động phụ không mong muốn.
• Pha loãng: Tinh dầu sả chanh rất mạnh, do đó, nó cần được pha loãng trước khi sử dụng. Sử dụng một dầu mang lại như dầu dừa hoặc dầu hạt nho để pha loãng tinh dầu sả chanh trước khi áp dụng lên da. Điều này giúp tránh kích ứng da và giảm sự tác động mạnh của tinh dầu.
• Tránh tiếp xúc với mắt và niêm mạc: Tinh dầu sả chanh có thể gây kích ứng mạnh cho mắt và các vùng niêm mạc nhạy cảm khác. Tránh tiếp xúc trực tiếp với mắt và niêm mạc. Nếu xảy ra tiếp xúc vô tình, hãy rửa kỹ với nước sạch và tham khảo ý kiến ​​bác sĩ nếu có các triệu chứng không thoải mái.
• Kiểm tra mẫn cảm da: Trước khi sử dụng tinh dầu sả chanh trực tiếp trên da, hãy thực hiện một kiểm tra mẫn cảm da. Áp dụng một ít tinh dầu đã được pha loãng lên một khu vực nhỏ trên da và quan sát phản ứng trong vòng 24 giờ. Nếu xuất hiện đỏ, ngứa, hoặc kích ứng khác, hãy ngừng sử dụng tinh dầu và tìm kiếm ý kiến ​​của chuyên gia.
• Không sử dụng trực tiếp trên da tổn thương: Tránh sử dụng tinh dầu sả chanh trực tiếp trên da có vết thương, vết cắt hoặc vùng da bị viêm nhiễm.

Trên đây là những lợi ích và ứng dụng của tinh dầu sả chanh. Bằng cách sử dụng tinh dầu sả chanh, bạn có thể tận hưởng hương thơm tự nhiên và hưởng lợi từ các tác động tích cực đến sức khỏe và tâm trạng của mình. Hãy trải nghiệm sự thư giãn và cải thiện sức khỏe của bạn với tinh dầu sả chanh ngay hôm nay!